We maken onderscheid tussen herkennen, erkennen, waarderen en belonen van vrijwilligers.
Herkennen
De inzet van vrijwilligers wordt gezien door de organisatie, ze zijn op de hoogte wie de vrijwilligers zijn en wat ze doen.
Erkennen
Het belang van vrijwilligerswerk wordt ingezien en vrijwilligers worden serieus genomen.
Waarderen
De organisatie laat zien dat ze waarde hecht aan de vrijwilligers door bijvoorbeeld een kaartje op de verjaardag of een jaarlijks feest om de vrijwilligers te bedanken.
Belonen
De vrijwilliger krijg een cadeau(bon), een kerstpakket of een andere materiële waardering voor zijn inzet.
Het is dus logisch om te beginnen met het zien van je vrijwilligers en hun waarde voor jullie organisatie! Zorg dat ook je collega’s dit inzien, zodat vrijwilligers zich allemaal gezien voelen. Pas daarna komen waarderen en belonen! Op een basis van herkenning en erkenning, is waardering en beloning authentiek.

Waarderen en belonen
Vraag aan 10 vrijwilligers hoe zij het liefst gewaardeerd worden en je krijgt waarschijnlijk 10 verschillende antwoorden. De ene zal kiezen voor een materiële beloning als welkome aanvulling op een kleine beurs, de ander stelt hier geen prijs op en wordt enthousiast van een feestje of persoonlijke begeleiding.
Bijna alle vrijwilligers stellen prijs op een immateriële waardering, zoals een compliment, persoonlijke aandacht van een leidinggevende of een kaartje bij een bijzondere gelegenheid.
Wie zijn de vrijwilligers in jouw organisatie? Hoe willen zij het liefst gewaardeerd worden? Hebben zij behoefte aan een sociale activiteit of juist liever iets dat zij niet in hun drukke agenda hoeven te passen? Is het voor hen belangrijk zich te kunnen ontwikkelen, of willen zij liever een schouderklopje van een wethouder of bekende Nederlander?
Motivatie en wensen vrijwilliger
Het is een goed idee om te kijken naar de motivaties van mensen om vrijwilligerswerk te doen. Daar ligt vaak ook de sleutel van hoe zij gewaardeerd willen worden.
Ook is het belangrijk om rekening te houden met de groep waartoe zij behoren. Zo hebben jongeren andere wensen dan senioren en sportvrijwilligers hebben misschien weer andere wensen dan zorgvrijwilligers.
Hoe willen de vrijwilligers bij jouw organisatie gewaardeerd worden? Je kunt het ze gewoon vragen!
De waardering voor de vrijwilligers in jouw organisatie begint bij een goed vrijwilligersbeleid. Daarin geeft u aan wat de plaats van vrijwilligers in uw organisatie is, regelt u onkostenvergoeding en zorgt u voor een goed inwerkprogramma en begeleiding van vrijwilligers.

Tips voor het waarderen en belonen van vrijwilligers
Waarderen en belonen kan op verschillende manieren. Hieronder een aantal leuke tips die weinig of geen geld kosten.
- Vergeet ook bij korte klussen de (flexibele) vrijwilliger niet te waarderen. Ook hierbij geldt: erken de waarde die de vrijwilliger toevoegt en laat die zien aan de vrijwilliger. Een middag wandelen met een cliënt of bijdragen aan een creatieve brainstorm zijn enorm waardevol, benoem dat dus!.
Een beloning is altijd leuk, zorg dat die passend is. Een bon voor een kop koffie bij een lokale maatschappelijke ondernemer is bijvoorbeeld een leuk gebaar. - Naast 7 december, de nationale dag van de vrijwilliger, is ook 1 maart een datum om aandacht aan te besteden. Dan is het complimentendag! Vergeet ook op de dag van de zorg je vrijwilligers niet (als je in de zorg werkzaam bent). Zo zijn er misschien nog andere dagen van toepassing voor jullie werkgebied.
- Aandacht in de media
Laat het vrijwilligerswerk en de vrijwilligers zien, door aandacht te besteden aan hen in de nieuwsbrief of sociale mediakanalen van jullie organisatie, als die er zijn. Ook kun je bij bijzondere gelegenheden de pers (dag- en weekbladen of radio en tv) opzoeken om het vrijwilligerswerk in de schijnwerpers te zetten. - Een welgemeend schouderklopje wordt altijd gewaardeerd, soms nog extra wanneer een directeur of manager deze geeft.
- Bij verjaardagen of andere bijzondere gebeurtenissen in het privéleven van de vrijwilliger, is het leuk om een kaartje te sturen. Een klein gebaar waarmee u interesse en betrokkenheid toont.
Heeft jouw organisatie een budget voor de waardering van vrijwilligers, dan zijn er ook leuke ideeën om uit te voeren.
- Met een uitje voor vrijwilligers toon je waardering en een uitje draagt bij aan de teamsfeer. Bedenk wat bij de vrijwilligers in jouw organisatie past. Gaan zij bijvoorbeeld liever overdag of na werktijd de deur uit. Houden zij meer van cultuur of sport? Houdt met een etentje rekening met de verschillende dieetwensen, zorg dat er voor ieder iets te kiezen is, zodat ook mensen met een allergie of geloofsovertuiging zich gezien voelen.
- Kun je korting afspreken bij een bedrijf? Als je goede contacten hebt, is dit misschien een leuke mogelijkheid voor jullie organisatie. Of organiseer je zelf activiteiten waar de vrijwilligers gratis of met korting aan deel kunnen nemen?
- Vaak worden presentjes ook gewaardeerd, dat kan variëren van een cadeaubon tot een kerstpakket. Het blijkt dat sommige vrijwilligers geen prijs stellen op een materiële waardering, zij willen liever dat het geld wordt besteed aan de mensen voor wie zij werken. Hoe is dat voor de vrijwilligers in jouw organisatie?
In het blog “Nationale vrijwilligersdag, is dat nou echt nodig?” vind je naast inspiratie en leuke voorbeelden over het waarderen van vrijwilligers een verdieping op herkennen, erkennen, waarderen en belonen.
Voordelig zwempasse-partout
De gemeente Eindhoven wil iedereen die actief vrijwilliger is bij een organisatie / initiatief in Eindhoven graag extra bedanken voor hun inzet als vrijwilliger. Zij kunnen, met een kleine bijbetaling, gebruik maken van een zwempasse-partout waarmee voordelig gezwommen kan worden bij het ir. Ottenbad en bij Nationaal Zwemcentrum de Tongelreep.
Jouw vrijwilliger kan de waardebon voor dit passe-partout aanvragen via Eindhoven Doet
Onderscheidingen
De gemeente Eindhoven kent een onderscheiding voor vrijwilligerswerk. Deze onderscheiding kan worden toegekend als blijk van waardering voor personen die zich verdienstelijk hebben gemaakt met vrijwilligerswerk in het belang van de Eindhovense gemeenschap.
Afhankelijk van het aantal jaren dat men actief is geweest, wordt een penning (bij 12,5 jaar vrijwilligerswerk) of een oorkonde (bij 25 jaar vrijwilligerswerk) toegekend. Meer informatie over de penning, oorkonde en koninklijke onderscheiding vind je op de site van de gemeente Eindhoven | Onderscheidingen.